کد مطلب:20180 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چگونه به وعده هايي كه خداوند دادهام عمل كنم، در حالي كه واقعا احساس ميكنم فردي بي اراده هستم، حتي در درس خواندن، با وجود داشتن علاقه، باز كوتاهي ميكنم!

مشكل اصلي شما، عدم اعتماد به نفس و ضعف قدرت تصميمگيري و فقدان اراده راسخ است.بايد راه تحصيل اعتماد به نفس و تقويت اراده را شناخت.

انساني از اراده استوار و عزمي پولادين برخوردار است كه از اعتماد به نفس قوي بهرهمند باشد.

امام خميني(ره) ميفرمايد: زندگي در دنياي امروز، زندگي در مدرسه اراده است و سعادت و شقاوت هر انساني به اراده همان انسان رقم ميخورد.(1)

همو خطاب به جوانان فرمود: در هر كجا هستيد، بايد به فكر آيته (آينده) كشور خودتان باشيد و لازم است كه با اين دو خصيصه:

1 - اتكال به خداي تبارك و تعالي،

2 - اعتماد به نفس، به پيش برويد و بعد از مدتي خواهيد ديد كه راههاي سعادت بر شما باز ميشود.(2)

اعتماد به نفس به معناي خود اتكايي است و نقطه مقابل آن اعتماد به انسانهاي ديگر است.

رمز پيروزي مردان بزرگ اين بود كه ارزش و استعدادهاي دروني خويش را شناختهاند و با اعتماد به همان تواناييها راه پيروزي را سريعتر پيمودند.

از ديدگاه اسلام سعادت و پيشرفت هر فرد يا جامعهاي مرهون توكل به خدا و اعتماد به نفس و تلاش و مجاهدت فرد يا جامعه است. قرآن - در امور فردي - ميفرمايد: كل نفس بما كسبت رهينه؛(3) هر انساني در گرو عمل و كاري است كه انجام داده است.

علي(ع) فرمود: قدر الرجل علي قدر همته؛ ارزش هر انساني به قمدار همت او است.

در بعد اجتماعي ميفرمايد: خداوند سرنوشت هيچ ملتي را تغيير نميدهد، مگر آن كه آنان آن چه را در خودشان است، تغيير دهند.(4)

تغيير اوضاع و احوال به سود يك جامعه، نيازمند استقلال فكري، اعتماد به نفس و در دست گرفتن ابتكار عمل توسط مردم جامعه است. به بيان ديگر: ميزان شخصيت هر فرد و جامعهاي، نيز كم و كيف تحولات اجتماعي را بايد در ميزان اعتماد به نفس جست و جو كرد.

از اين رو، و هم چنين به دليل اين كه بهره مندي از اراده استوار محتاج اعتماد به نفس است، ابتدا، راههاي تقويت اعتماد به نفس را بررسي ميكنيم، سپس به طور مستقيم از راههاي تقويت اراده سخن خواهيم گفت.

توصيههاي كاربردي براي تقويت اعتماد به نفس

1 - موفقيتهاي روزانه خود را - هر چند كوچك و كم اهميت باشد - يادداشت كنيد، علل آن را بررسي كنيد و به دنبال كسب موفقيتهاي بزرگتر باشيد.

2 - پس از كسب موفقيتها، هيچ گاه منتظر تأييد و تشويق ديگران نباشيد.

3 - استقلال فكري و عملي را تمرين كنيد؛ يعني سعي كنيد كار را خودتان انجام دهيد و در مورد حل مشكلات، خودتان انديشه و چاره جويي نماييد و كمتر از كسي كمك بگيريد.

4 - در انتخاب مدل و لباس، وسايل زندگي و تحصيل، آرايش سر و صورت و ظاهر خويش هرگز به مد روز توجه نكنيد و مقلد ديگران نباشيد.

5 - در واكنش به چيزي كه نميدانيد، خودتان را به زحمت و تكلف نيندازيد، بلكه خيلي راحت بگوييد: نميدانم يا تحقيق ميكنم، بعدا به شما خواهم گفت.

6 - اين باور را به خود القا كنيد كه عمده خصوصيات اخلاقي و تواناييهاي انسان، اكتسابي است و با تلاش و كوشش ميعتوان آنها را به دست آورد و توان تحصيل و به دست آوردن آن را داريد.

7 - هنگام ارتكاب خطا شهامت به خرج داده، به اشتباه خود اعتراف كنيد و از سر پوش گذاشتن بر اشتباهات بپرهيزيد و ديگران را پيوسته مقصر ندانيد.

8 - هرگز خود را به خاطر كاري كه در آن مقصر نبوديد سرزنش نكنيد.

9 - گناهان و كار كردهاي نادرست خويش را هرگز براي ديگران - حتي فردي كه محرم اسرار شما است بازگو نكنيد و از بيان صفات اخلاقي ناپسند خويش براي ديگران اجتناب كنيد.(5)

10 - در همه كارها به خداوند توكل كنيد و از او ياري بجوييد. توكل به خدا انسان را از انواع يأس و نااميدي و وابستگيها كه سرچشمه ذلت و بردگي ديگران است، نجات ميدهد و به او آزادي و اعتماد به نفس و ارادهاي استوار هديه مينمايد.

11 - با نگرش مثبت و اميد جويانه منطقي به همه امور زندگي و تحصيل بنگريد و براي كسب موفقيت برنامه ريزي و تلاش كنيد. از منفي بافي و منفي نگري جدّاً اجتناب كنيد.

12 - در امور روزمره (تحصيل و كار) بيش از اندازه خود را خسته نكنيد. به اندازه توانايي و ظرفيت خود كارها را انجام دهيد.

13 - هرگز از شكستها و ناكاميها نهراسيد. به خود بباورانيد كه شكست مقدمه پيروزي است و ميتوانيد شكستها را جبران كنيد و بر يور آن پلي براي رسيدن به پيروزي بزنيد.

14 - در كارهاي خويش دقيق باشيد از سرهم بندي كارها بپرهيزيد و از سستي و تنبلي و تن پروري و بي حوصلگي خود را دور سازيد چرا نتيجهاي جز سرخوردگي و باختن اعتماد به نفس ندارد.

15 - در برابر سختيها و مشكلات و بيماريها مقاومت كنيد. با تلقين به خود بباورانيد كه ميتوانيد بر آنها غلبه كنيد و توانايي حفظ سلامت و بهداشت و جلوگيري از بيماريها را داريد.

پي نوشتها:

1 - صحيفه نور، ج 21، ص 25.

2 - همان، ج 18، ص 146.

3 - مدثر (74) آيه 38.

4 - رعد (13) آيه 11.

5 - البته منظور اين نيست خود را هب دروغ، انساني پاك و غير آن چه هستيد جلوه دهيد، بلكه عيبها و نقصهاي خويش را فقط براي خدا و اولياي الهي بيان كنيد و بخواهيد آن را از شما برطرف كند و از گناه گذشته بگذرد يا براي افرادي بگوييد كه ميداني ميتوانند شما را راهنمايي كنند و آن چه را گفتيد، نزد خود و خدا حفظ ميكنند.